System fotowoltaiczny to pojęcie, które obejmuje całą instalację fotowoltaiczną, której celem jest wytworzenie energii elektrycznej za pomocą promieniowania słonecznego. Jakie są jego elementy, w jaki sposób działa i jakie są rodzaje systemów fotowoltaicznych?
Systemem fotowoltaicznym nazywamy całą instalację składającą się z elementów, które są w stanie wytworzyć energię elektryczną z promieniowania słonecznego. Podstawowym elementem są panele fotowoltaiczne. Ich zadaniem jest przemiana promieniowania w prąd stały. Prąd stały na prąd przemienny, który zasila nasze gniazdka, jest zmieniany za pomocą falownika zwanego też inwerterem. Nad tzw. bilansowaniem energii czuwa z kolei licznik dwukierunkowy, który może dokonywać pomiaru przepływu prądu w obu kierunkach – z domu do sieci i z sieci do naszego domu.
W procesie powstawania prądu przemiennego najważniejsze są dwa elementy. Panele fotowoltaiczne oraz falownik. Te pierwsze dysponują określoną mocą i dobiera się do nich odpowiedniej mocy falownik, który przekształca prąd stały na przemienny tak, by energia wytworzona przez panele fotowoltaiczne mogła trafić do gniazdek.
Poza powyższym, bardzo ważnym elementem instalacji fotowoltaicznej jest również licznik dwukierunkowy podłączony jednocześnie do systemu fotowoltaicznego oraz do sieci energetycznej. Dzięki temu może on mierzyć przepływ prądu w obu kierunkach, a Ty wiesz, ile energii pobrałeś lub eksportowałeś w danym okresie czasu. Energię, którą wprowadzi się do sieci, a nie jest potrzebna w danej chwili, można odebrać w kolejnych miesiącach, gdy system fotowoltaiczny wytwarza mniej prądu. W systemie opustów, który obowiązuje obecnych i tych prosumentów, którzy przyłączą do sieci instalacje fotowoltaiczne do 31 marca 2022 r., można bezpłatnie odebrać 80% energii wprowadzonej do sieci w przypadku systemów o mocy do 10 kWp lub 7%, gdy moc instalacji wynosi od 10 do 50 kWp przez następne 15 lat. Od 1 kwietnia 2022 r. zmianie ma ulec system rozliczania prosumentów, jego zasady są aktualnie procedowane w Sejmie.
Podstawowe rodzaje systemów fotowoltaicznych to system fotowoltaiczny on-grid (czyli instalacja podłączona do sieci) oraz system fotowoltaiczny off-grid (czyli instalacja wyspowa).
Instalacja on-grid charakteryzuje się podłączeniem do sieci energetycznej w celu magazynowania w niej wytworzonej nadwyżki energii i odbioru w okresie jej niedoboru.
Drugi rodzaj systemu nosi nazwę off-grid i jest on niezależny od sieci energetycznej. , Nadwyżki energii wykorzystywane są do ładowania akumulatorów, i mogą być wykorzystane w okresie, w której produkcja energii jest niższa, a falownik zasila jedynie obwody odseparowane od sieci publicznej.
Najważniejszym kryterium, które wpływa na cenę zakupu, jest moc instalacji, możliwości montażowe i dobór odpowiednich komponentów. Bardzo ważne jest, by wziąć również pod uwagę wszelkie czynniki sprzyjające i ograniczające wydajność systemu fotowoltaicznego. Takie rzeczy, jak nieodpowiednie nachylenie dachu czy kierunek, mogą sprawić, że instalacja nie będzie prawidłowo pracować. Dlatego warto skorzystać z firm specjalizujących się w montażach instalacji fotowoltaicznych, dzięki czemu mamy pewność, że nasza instalacja będzie działać prawidłowo. Należy pamiętać, że im mocniejszą instalację wybierzemy, tym mniej będzie kosztować nas uzyskanie 1 kW energii elektrycznej. Dla przykładu, dla domu jednorodzinnego zużywającego rocznie ok. 4 200 kWp koszt instalacji wynosi około 25 tys. zł.